Bedplassen: wat te doen?

Bij bedplassen merk je 's nachts niet dat je blaas vol is en dat je moet plassen. Hierdoor verlies je onbewust urine tijdens het slapen. Dit komt vaak voor bij kinderen van 5 jaar en ouder, maar kan ook op latere leeftijd nog voorkomen. Op 5-jarige leeftijd plast ongeveer 1 op de 6 kinderen in bed. Jongens hebben er bijna 2 keer zo vaak last van als meisjes. Hoewel bedplassen bij veel mensen vanzelf overgaat, kan je er ook als jongere of volwassene nog last van hebben.

Bedplassen kan vervelend zijn en invloed hebben op je dagelijks leven. Het kan zowel bij kinderen als volwassenen leiden tot:

• minder zelfvertrouwen en een gevoel van schaamte
• stress of angst, bijvoorbeeld in sociale situaties of bij het logeren
• prikkelbaarheid of nervositeit

Bij kinderen kan bedplassen ook leiden tot pesten of onzekerheid in sociale situaties. Daarom is het belangrijk om als ouder begripvol en geduldig te blijven. Boos worden of je kind straffen helpt niet en kan de klachten juist verergeren.

Als je ook overdag ongewild kleine beetjes urine verliest, kan het zijn dat het om incontinentie gaat in plaats van bedplassen.

Gemiddeld leren kinderen halverwege hun 2e levensjaar het signaal van een volle blaas te herkennen. Ze kunnen dan hun plas ophouden en uitstellen totdat ze op het potje of toilet zitten. Meestal leren kinderen eerst overdag zindelijk te zijn en pas daarna ook ‘s nachts droog te blijven.

De meeste kinderen houden het op 3-jarige leeftijd zowel overdag als ‘s nachts droog, maar dit verschilt van kind tot kind: sommige zijn eerder zindelijk, anderen later. Tot het 5e levensjaar is bedplassen daarom niet abnormaal.

Wanneer een kind ouder dan 5 jaar is en nog in bed plast, is er vaak geen duidelijke oorzaak aan te wijzen. Toch kunnen bepaalde factoren een rol spelen bij het ontstaan van bedplassen.

• Bedplassen zit in de familie. In meer dan de helft van de gevallen heeft één van de ouders als kind ook lang in bed geplast.
• Te vroeg beginnen met het trainen van zindelijkheid. Als zindelijkheidstraining te vroeg wordt gestart, kan dit bijdragen aan langer bedplassen.
• Te strenge training van zindelijkheid. Te veel druk kan averechts werken en juist leiden tot langer bedplassen.
• Spanningen. Stressvolle situaties kunnen bedplassen beïnvloeden. Kinderen die al langere tijd droog zijn, kunnen in perioden van stress, zoals bij de komst van een nieuw broertje of zusje, Sinterklaas, een scheiding of andere gezinsproblemen, opnieuw in bed gaan plassen.
• Laatbloeiers. Sommige kinderen hebben meer tijd nodig om zindelijk te worden.
• Obstipatie. Ook verstopping blijkt bij kinderen invloed te hebben op bedplassen.

Soms wordt gedacht dat bedplassen veroorzaakt kan worden door een te kleine blaas, te diep slapen of een erg druk kind, maar deze oorzaken zijn nooit wetenschappelijk bewezen.

Als kind leer je meestal om wakker te worden als je blaas vol is. Je hersenen, zenuwen, blaas en bekkenbodemspieren leren dan goed samenwerken. Soms gaat dit niet goed, en kan het zelfs op latere leeftijd leiden tot bedplassen. De volgende factoren kunnen de kans op bedplassen bij volwassenen vergroten.

• Erfelijkheid. Net als bij kinderen kan bedplassen bij volwassenen erfelijk zijn. Als 1 of beide ouders in bed plassen of geplast hebben, is de kans groter dat jij hier ook last van krijgt.
• Psychische problemen. Stress of trauma kunnen ervoor zorgen dat je langer last blijft houden van bedplassen of dat het opnieuw begint.
• Medicijnen. In sommige gevallen kan bedplassen een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen.

Net als bij kinderen komt bedplassen bij volwassenen niet door te veel drinken of te diep slapen.

Plast je kind nog vaak in bed, of heb jij er als volwassene last van? Dit kan vervelend zijn, maar maak je geen zorgen: bedplassen gaat vaak vanzelf over. Bij kinderen stopt het meestal als ze ouder worden. Ook bij volwassenen kan bedplassen minder worden of stoppen, maar dat kan soms langer duren. Geduld en de juiste aanpak kunnen helpen om bedplassen te verminderen.

Bedplassen gaat bij de meeste kinderen vanzelf over, maar er zijn wel dingen die je kan doen om je kind te helpen om sneller zindelijk te worden.

• Geef je kind duidelijkheid. Vertel hem of haar rustig en duidelijk dat het de bedoeling is om het bed droog te houden.
• Houd je aanpak vol. Ben je gestart met een bepaalde aanpak om je kind zindelijk te krijgen? Zorg er dan voor dat je deze aanpak een goede tijd volhoudt.
• Schenk je kind positieve aandacht. Het is belangrijk om het gewenste gedrag van je kind stimuleren. Is je kind een hele nacht droog gebleven? Dan verdient dit een compliment, of beter nog: een beloning. Tip: koop een vrolijke kalender en hang deze op in de kamer van je kind. Plak hier na iedere droge nacht een sticker op of teken een zonnetje.
• Word niet boos als je kind in bed plast. Je kan bijvoorbeeld zeggen dat het jammer is dat het niet is gelukt, maar dat het niet erg is.
• Geef je kind verantwoordelijkheid. Is je kind oud genoeg? Dan kan je hem of haar laten helpen bij het verschonen van het bed of het aantrekken van een schone pyjama. Dit helpt om bewust om te gaan met bedplassen, zonder schuldgevoel te creëren.
• Probeer je kind zonder luier te laten slapen. Is je kind ’s ochtends een paar keer wakker geworden met een droge luier? Dan kan je proberen om het zonder luier te laten slapen. Zo leert je kind beter om het plassen aan te voelen. Voor de zekerheid kan je een matrasbeschermer gebruiken, zodat het bed droog blijft.
• Probeer verstopping te voorkomen. Dit kan eraan bijdragen dat je kind ‘s nachts in bed plast. Tip: moedig je kind aan om regelmatig naar het toilet te gaan voor een grote boodschap.
• Gebruik een plaswekker. Hierbij draagt je kind een speciale onderbroek die verbinding heeft met een wekker. Deze wekker gaat af als de onderbroek nat wordt. Deze behandeling werkt het best als je het minimaal 4 maanden volhoudt.

Wanneer je als volwassene regelmatig in bed plast, kan dat vervelend zijn. Gelukkig zijn er verschillende adviezen die je kunnen helpen bij het aanpakken van bedplassen.

• Blijf positief. Voel je niet schuldig of schaam je niet. Negatieve gedachten maken het vaak erger. Praat er met iemand over als je dat fijn vindt.
• Ga altijd plassen voor het slapen. Dit kan helpen om ‘s nachts minder snel te hoeven plassen.
• Hou een vast slaapschema aan. Ga elke avond op dezelfde tijd naar bed, zodat je lichaam een ritme kan ontwikkelen.
• Je mag 's avonds gewoon drinken. Drinken voor het slapen heeft geen invloed op bedplassen.
• Let op je plas- en poeppatronen overdag. Als je moeite hebt met plassen of poepen overdag, is het goed om dat ook te behandelen.
• Gebruik een matrasbeschermer. Een speciaal hoeslaken of matrasbeschermer helpt je bed droog te houden.
• Probeer absorberend ondergoed. Speciaal ondergoed dat extra vocht opvangt, verkleint de kans dat je bed nat wordt. Dit kan bijvoorbeeld fijn zijn wanneer je niet thuis slaapt.

Als de bovenstaande adviezen niet genoeg helpen, kunnen de volgende behandelingen een goede volgende stap zijn.

• Ga elke nacht naar de wc. Zet elke avond een wekker om ‘s nachts naar de wc te gaan.
• Gebruik een plaswekker. Net als bij kinderen kan ook bij volwassenen een plaswekker gebruikt worden als training.
• Beloon jezelf na een droge nacht. Dit kan bijdragen aan een positief gevoel en helpt mogelijk om goed gedrag te herhalen. Het vergroot ook je vertrouwen als je vooruitgang ziet.
• Droogbed-training. Deze training vindt meestal in het ziekenhuis plaats en helpt je blaas beter aan te voelen en het plassen uit te stellen. Het kan nuttig zijn als andere methoden niet werken.

Hou een behandeling minimaal 2 maanden vol om te zien of het werkt. Je kan ook meerdere behandelingen tegelijk proberen.

Bedplassen komt vaak voor, vooral bij jonge kinderen, maar ook bij volwassenen. Het gaat meestal vanzelf over. Maar in sommige gevallen is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts.

• Je hebt pijn bij het plassen, bloed in de urine of een sterk ruikende plas (dit kan wijzen op een blaasontsteking).
• Je hebt moeite met plassen, zoals hard moeten persen.
• Je plast met een onderbroken of slappe straal, of juist een hele krachtige straal.
• Je plast overdag heel vaak (8 keer of meer).
• Je plast overdag heel weinig (3 keer of minder).
• Je bent ‘s nachts erg benauwd
• Je hebt het gevoel dat je je blaas niet meer helemaal leeg kan plassen.

Heeft je kind of jijzelf andere klachten waarover je je zorgen maakt? Natuurlijk kan je ook in dat geval contact opnemen met de huisarts.

Disclaimer:

Let op: dit artikel geeft alleen algemene informatie en is geen medisch advies. Het vervangt niet het advies van een arts, specialist of andere zorgverlener. Heb je vragen over onze producten? Onze medewerkers in de winkel helpen je graag! Heb je medische vragen? Neem dan contact op met je huisarts.