Overmatig zweten: wat doe je eraan?

Zweten is een heel normaal en gezond proces. Je produceert zweet om af te koelen wanneer je lichaamstemperatuur boven de 37°C dreigt te komen. Wanneer het zweet verdampt onttrekt het warmte aan je lichaam, waardoor je afkoelt. Ook helpt zweet bij het verspreiden van talg, zodat de natuurlijke beschermlaag van je huid intact blijft.

Wanneer je lichaam meer zweet produceert dan nodig is om je normale lichaamstemperatuur in stand te houden, spreken we van overmatig zweten. Je kan dan zweetoksels of een zwetend voorhoofd krijgen zonder dat het warm is of je veel inspanning levert. Hoewel zweten op zichzelf geen probleem is – zolang je maar genoeg drinkt – kan je het wel als storend ervaren. Ook kan overmatig zweten een symptoom is van een onderliggend probleem. Daar vertellen we je hieronder meer over. 

Als je bijna altijd overmatig zweet, wordt dat ook wel hyperhidrose of hyperhidrosis genoemd. Naar schatting lijdt 4% tot 10% van de bevolking hieraan. Wat precies de oorzaak is van overmatig zweten is niet helemaal bekend. Erfelijkheid kan een rol spelen, maar ook gekruid eten, roken, koffie en stress kunnen leiden tot zweetaanvallen. 

Als overmatig zweten een medische oorzaak heeft, kan dit te maken hebben met: 

• hormonale veranderingen.  Denk hierbij aan je menstruatie, zwangerschap of de overgang. 
• overgewicht.  Als je te zwaar bent, draag je meer gewicht met je mee. Daardoor raakt je lichaam sneller oververhit en ga je sneller zweten.
• medicijngebruik.  Medicatie zoals antidepressiva, opiaten, cholinesteraseremmers, levopoda en anti-oestrogenen kan leiden tot overmatig zweten.
• drugsgebruik. Je kan overmatig gaan zweten door het gebruik van drugs, en bij het afkickproces. 
• alcoholgebruik. Ook door bovenmatig alcoholgebruik en het afkicken daarvan kan je veel gaan zweten.
• een angststoornis.  Emotie en spanning kunnen zorgen dat je meer gaat zweten. Als je last hebt van een angststoornis, kan dit een structureel probleem worden. 
• hart- en vaatziekte. Zweetaanvallen kunnen duiden op een ongezond hart en ongezonde vaten.  
• ernstige longziekte. Heb je een ernstige longziekte? Dan kan je als gevolg daarvan ook overmatig zweten.
• een infectie. Infecties zoals HIV, tuberculose, malaria en endocarditis kunnen er voor zorgen dat je veel en vaak gaat zweten.  
• neurologische ziekte. De ziekte van Parkinson, evenals andere neurologische ziektes kunnen leiden tot overmatig zweten.  
• een stofwisselingsstoornis. Als je diabetes, jicht of en te snel werkende schildklier hebt. 
• kanker (zeldzaam). Deze verschrikkelijke ziekte heeft heel veel invloed op je lichaam. Als je kanker hebt, kan je als gevolg daarvan ook chronisch meer gaan zweten. 

Stress en emotie zijn veelvoorkomende veroorzakers van zweetaanvallen. Juist voordat je een belangrijke presentatie moet geven of een moeilijk gesprek moet voeren, breekt het zweet je uit. Naast je zweetoksels te verbergen en een zakdoekje bij de hand te houden voor je voorhoofd, kan je ook proberen om stress te voorkomen. Doe bijvoorbeeld sport, yoga of een ademhalingsoefening vlak voor zo’n stressmoment. Dit zorgt ervoor dat je lichaam zich beter kan ontspannen tijdens het moment suprême.

Overmatig zweten kan onprettig zijn voor jou en je omgeving. Zo kan het leiden tot een onfrisse zweetgeur, sociaal ongemak en zweetplekken in je kleding. Je hebt hier vaak last van, ook op momenten dat je geen stress hebt, je je niet hoeft in te spannen en de temperatuur prima is. Misschien kleed je je een paar keer per dag om, of zorg je altijd dat je schone kleding bij je hebt voor het geval je last krijgt van een zweetaanval.

Overmatig zweten kan je behoorlijk onzeker maken en je leven flink beïnvloeden. Sommige mensen krijgen last van een geïrriteerde huid op plekken waar ze veel zweten (bijvoorbeeld in de liezen). Als je veel last hebt van zweetvoeten heb je meer kans om voetschimmel te krijgen, en als je vaak zweethanden hebt kan het ongemakkelijk zijn om dingen vast te houden of mensen de hand te schudden. Het is dan ook begrijpelijk dat je wilt weten wat te doen bij overmatig zweten. Lees verder voor onze beste tips tegen overmatig zweten.

Zweet is van zichzelf geurloos op het moment dat het wordt uitgescheiden. Toch merk je misschien dat je zweet naar uien, ammoniak of zuur ruikt. De typische geur van zweet ontstaat doordat bepaalde huidbacteriën zweet omzetten in boterzuur, een stofje dat wél ruikt. Dit boterzuur is wat achterblijft nadat je zweet is opgedroogd. Het produceert die typische ‘zweetlucht’ die je vooral ruikt wanneer je kleding warm wordt.  

Om zweetgeur zoveel mogelijk te voorkomen, is het belangrijk om jezelf elke dag te wassen met zeep. Zorg ervoor dat je de zeep grondig met water van je lichaam afspoelt en dat je jezelf goed afdroogt. Op deze manier kunnen de bacteriën in het zweet zich niet omzetten in geurstoffen. Het dragen van luchtige, wijde kleding kan ook helpen. Het zweet kan dan beter verdampen.

Overmatig zweten kan betekenen dat je kleding minder fris ruikt, soms zelfs na het wassen. Door de warmte van het wassen, strijken of dragen wordt de zweetgeur namelijk weer geactiveerd. Onze tip is dan ook: trek elke dag schone kleding aan en neem een extra shirt mee als je denkt dat je die dag veel gaat zweten. Gooi zweterige kledingstukken ook zo snel mogelijk in de was. Hoe langer je natte kleding laat liggen, hoe moeilijker het is om de zweetgeur eruit te krijgen. 

Als je kleding toch erg naar zweet is gaan ruiken, kan deze thuis behandelen met soda of azijn. Dompel de stinkende kledingstukken voor minstens 1 uur onder in een emmer met sodawater of azijn voordat je het in de wasmachine stopt. Is de zweetgeur erg hardnekkig? Laat je kledingstukken dan de hele nacht in een emmer soda of azijn staan. Let op: zijde, wol en bonte kleding kunnen niet goed tegen soda. Gebruik voor dit soort kleding dus liever een azijnoplossing.  

Heeft jouw zweet hardnekkige gelige plekken achtergelaten in je kleding? Met deze huis-tuin-en-keukenoplossingen kan je de zweetvlekken proberen te verwijderen.

• Leg je kleding in de zon. Zonlicht kan de bacteriën die tot zweetplekken leiden doden. 
• Dompel je kleding onder in azijn en koud water. Dit is tevens een goede manier om zweetgeur te verwijderen! 
• Week je kleding in zout. Dit kan de zweetplekken en zweetgeur verminderen. 
• Gebruik glansspoelmiddel voor de vaatwasser. Laat je bevlekte kleding een paar uur weken in spoelglans voor de vaatwasser voordat je het in de was doet, en weg zijn de zweetvlekken! 
• Verwijder zweetvlekken met waterstofperoxide. Waterstofperoxide is te koop bij de drogist en is een effectieve manier om zweetvlekken uit witte kleding te krijgen. 

Er zijn een aantal dingen die je zelf kan doen om te zorgen dat je minder zweet. Wij zetten onze beste tips tegen zweten voor je op een rij. 

1. Gebruik een deodorant tegen zweten. Anti-transpirant deodorant bevat aluminiumzouten die ervoor zorgen dat je minder zweet en je oksels droog blijven. Je deodorant werkt enkel op de plekken waar je het aanbrengt.
2. Draag okselpads onder je armen. Deze absorberen het zweet, waardoor je zweetvlekken onder je armen tegengaat. 
3. Gebruik pH-huidneutrale douchegel of zeep. Zo wordt de natuurlijke zuurtegraad van je huid zo min mogelijk verstoord. 
4. Scheer je oksels. Bacteriën vinden het fijner in behaarde oksels dan in geschoren oksels. Door je oksels te scheren of ontharen verminder je de kans op zweetgeur.  
5. Wees niet bang om te gaan zweten. Dit kan het zweten juist erger maken. Onthoud dat zweten niet vies is, maar juist goed is om een stabiele lichaamstemperatuur in stand te houden. 
6. Draag ademende kleding. Ga voor speciale anti-zweetkleding of draag natuurlijke materialen zoals viscose, linnen, zijde en katoen.
7. Vermijd synthetische kleding. Materialen zoals lycra, nylon, polyester en polyamide ademen niet goed en kunnen je nog zweteriger maken. 
8. Laat je voeten zo veel mogelijk luchten. Dit doe je door ademende of open schoenen te dragen, of op blote voeten te lopen wanneer dat kan.

In de zomer zweet je vaak meer dan in andere seizoenen. Daar zit je natuurlijk helemaal niet op te wachten als je al overmatig zweet tijdens 'normale' dagen! Als je veel zweet op warme dagen, zorg dan dat je voldoende drinkt. Je verliest namelijk veel vocht door zweten, en dat vocht moet je weer aanvullen. Probeer dan ook ieder uur een glas water te drinken om niet uit te drogen.

Ook kan het helpen om een waaier of ventilator in je kamer te zetten. Zet hem aan op een stand die jij prettig vindt. Als je gaat transpireren, kan het zweet sneller verdampen. Wil je meer tips om je vochtbalans in stand te houden? Lees dan ons adviesartikel over uitdroging.

Als de hoeveelheid zweet die je lichaam produceert je heel erg in de weg zit in het dagelijks leven, kan je altijd nog een behandeling tegen hyperhidrosis overwegen. Overleg hierbij altijd eerst met de huisarts. Deze kan je doorverwijzen naar een gespecialiseerde kliniek. 

Hieronder lees je welke behandelingen er zijn.

• Een crème met aluminiumzouten. Deze breng je aan op de plekken waar je veel zweet. De crème zorgt ervoor dat de zweetkliertjes worden afgesloten, waardoor je minder last hebt van overmatig zweten. Lees de gebruiksaanwijzing goed door. Het is belangrijk dat je het product op de juiste manier gebruikt. Er kan sprake zijn van bijwerkingen, zoals een prikkend of jeukend gevoel op de huid (zie bijsluiter).

• Botox tegen zweten. Als je zweetkliertjes teveel zweet aanmaken, kan je deze laten verlammen met behulp van botox. Bij een botoxbehandeling tegen zweten wordt er een kleine hoeveelheid botox in je oksels geïnjecteerd om zweetoksels tegen te gaan. Deze behandeling moet iedere 3 tot 6 maanden herhaald worden voor een blijvend effect. 
• Medicijnen. Er bestaan medicijnen die helpen tegen overmatig zweten. Deze medicijnen zijn eigenlijk bedoeld voor een andere aandoening, maar hebben als bijwerking dat ze zweten verminderen. Ze worden weleens voorgeschreven aan mensen bij wie geen onderliggende oorzaak wordt gevonden voor overmatig zweten over het hele lichaam.
• MiraDry-behandeling. Bij een miraDry-behandeling wordt er geleidelijk warmte afgegeven op je zweetklieren met gecontroleerde elektromagnetische energie. Hierdoor worden je zweetkliertjes blijvend uitgeschakeld. Er zijn 1 tot 2 behandelingen nodig voor het beste resultaat. Je merkt al direct dat je minder gaat zweten. Uiteindelijk kan deze behandeling de zweetproductie tot wel 82% verminderen.
• Iontoforese. Deze behandelmethode wordt voornamelijk gebruikt tegen overmatig zwetende handen voeten of oksels. Door de overmatig zwetende lichaamsdelen in een bakje water met een kleine hoeveelheid elektrische stroom te leggen, worden je zweetkliertjes tijdelijk gesloten. Deze behandeling werkt maar voor een paar dagen. Je zal de behandeling dus steeds moeten blijven herhalen.
• Operatie tegen zweten. Als je echt alles hebt geprobeerd en niets helpt tegen overmatig zweten, dan kan je een operatie overwegen. Hierbij worden de hyperactieve zweetklieren operationeel doorgeknipt en verwijderd. 

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.