Voedselinfectie: 5 veelvoorkomende veroorzakers

Een voedselinfectie wordt veroorzaakt door het eten van voedsel met een ziekteverwekkende hoeveelheid bacteriën, parasieten of virussen. Zo’n infectie gaat vaak gepaard met braken en diarree.

Een voedselinfectie is overigens niet hetzelfde als een voedselvergiftiging. Een voedselvergiftiging wordt namelijk veroorzaakt door giftige stoffen die door bacteriën en schimmels worden geproduceerd, niet door de aanwezigheid van de bacteriën zelf.

Benieuwd welke ziektemakers vaak zijn betrokken bij een voedselinfectie? Lees dan snel verder!

Campylobacter is een bacterie die veel voorkomt in rauwe kip, maar ook in ander rauw vlees, melk en rauwe vis. Het risico op besmetting ontstaat vooral bij onvoldoende verhitting of kruisbesmetting tijdens de bereiding van eten. Je snijdt bijvoorbeeld groente op dezelfde snijplank waar je eerder rauwe kip op hebt gesneden. Deze bacterie is een veelvoorkomende veroorzaker van darminfecties.

Veelvoorkomende symptomen: koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn, diarree, buikkrampen en soms overgeven.

Incubatietijd (tijd tussen besmetting en de eerste symptomen): 1 tot 7 dagen. De bacterie kan nog tot 5 weken na de besmetting in de ontlasting worden aangetroffen.

Het norovirus maakt jaarlijks meer dan een half miljoen mensen ziek. Het veroorzaakt een ontsteking van het slijmvlies van het maagdarmkanaal. Het norovirus is zeer besmettelijk en komt vaak voor in epidemieën op relatief kleine schaal. Je loopt het virus op doordat een besmet persoon in je omgeving bijvoorbeeld na een toiletbezoek de handen niet wast en daarna eten bereidt. Salade of rauwe schelpdieren vormen in zo'n geval een extra risico omdat ze ongekookt worden gegeten.

Veelvoorkomende symptomen: misselijkheid, braken en diarree. Het braken is vaak heftig en kan heel plotseling beginnen. Hoofdpijn en spierpijn kunnen ook voorkomen.

Incubatietijd: 15 tot 48 uur.

De salmonellabacterie besmet elke soort voeding. Er bestaat een groter besmettingsrisico bij dierlijke producten vanwege contact met dierlijke ontlasting. Salmonella kan eieren besmetten voordat een schaal is gevormd, waardoor zelfs schone, verse eieren besmet kunnen zijn. In de afgelopen jaren is het aantal salmonellabesmettingen aanzienlijk gedaald. Deze daling is te danken aan verbeterde hygiënemaatregelen in de voedselproductie, zoals het testen van dieren op salmonella, het vaccineren van legkippen en het verbod op de verkoop van eieren en kippenvlees met salmonellabesmetting. Ondanks deze vooruitgang blijft salmonella een belangrijke veroorzaker van voedselinfecties.

Veelvoorkomende symptomen: misselijkheid, overgeven, diarree, buikkrampen, koorts en hoofdpijn.

Incubatietijd: 12 tot 75 uur.

Listeria monocytogenes is een bacterie die vaak voorkomt in de uitwerpselen van mens en dier, het water, de grond en veevoer dat op een specifieke manier is verwerkt (ook wel “ingekuild” veevoer). Deze bacterie kan groeien op voedingsmiddelen zoals rauwe vis, niet-gepasteuriseerde kazen en rauw vlees. Zwangere vrouwen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen een hoger risico.

Veelvoorkomende symptomen: overgeven, diarree, koorts, futloosheid, misselijkheid en hoofdpijn.

Incubatietijd: de tijd tussen besmetting met listeria en de symptomen van een voedselinfectie kan variëren van 1 tot 90 dagen. Hierdoor is het vaak moeilijk om de oorzaak van de voedselinfectie te achterhalen.

Escherichia coli of E.coli is een groep bacteriën die van nature aanwezig is in de darmen van mensen en dieren. Er zijn bepaalde typen E.coli die waar je goed ziek van kan worden als je ze binnenkrijgt. Oorzaken zijn onhygiënische productie-omstandigheden en producten van dierlijke herkomst, met name rauw rundvlees. Maar de bacterie kan ook voorkomen op rauwe groenten, zoals komkommers en sla.

Veelvoorkomende symptomen: In de meeste gevallen gaat het om maag-darmproblemen zoals misselijkheid, braken en (bloederige) diarree.

Incubatietijd: 1 tot 12 dagen.

Houden je klachten aan of worden ze erger? Neem dan contact op met je huisarts. Ook is het goed om je huisarts om advies te vragen bij de volgende situaties:

• je maakt je zorgen
• je bent zwanger, je bent 70 jaar of ouder of hebt een chronische aandoening
• je hebt hoge koorts
• je hebt erge dorst
• je hebt meer dan een dag niet geplast
• er zit bloed bij je ontlasting

Een voedselinfectie oplopen is soms een kwestie van dikke pech. Toch heb je het voor een groot deel zelf in de hand. Hou in ieder geval de volgende regels in je achterhoofd:

• Bewaar bederfelijke voeding in de koelkast.
• Ontdooi ingevroren vlees, vis en gevogelte op juiste wijze.
• Eet voedsel nooit na de uiterste houdbaarheidsdatum.
• Voorkom kruisbesmetting door snijplanken, messen en het aanrecht na gebruik direct grondig te wassen met warm water en zeep.
• Was groente en fruit grondig voor je ze aansnijdt.
• Was altijd je handen voordat je begint met koken.
• Verhit vlees door en door.

Zwangere vrouwen, ouderen, jonge kinderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen de volgende producten beter vermijden: Rauw vlees, rauwe vis, niet volledig gegaard vlees zoals medium-rare biefstuk, rauwe eieren, eieren met vloeibare dooier en niet-gepasteuriseerde zuivelproducten. Let ook op met gourmetten, barbecueën of soortgelijke gelegenheden waarbij rauw vlees of rauwe vis lang buiten de koelkast ligt.

Als je een voedselinfectie hebt, dan kan je anderen ook aansteken. Dit gebeurt meestal via de mond of handen. Sommige ziekteverwekkers verspreiden zich ook nog eens via de lucht.

• Zorg dat de zieke voldoende drinkt.
• Was handen goed met lauwwarm water en zeep na toiletgebruik, voorafgaand aan voedselbereiding en voorafgaand aan het eten.
• Maak de wc dagelijks schoon. Vergeet niet de deurklink, de kraan en de spoelknop van het toilet ook mee te nemen in je schoonmaakrondje.
• Laat zieke huisgenoten indien mogelijk een aparte wc gebruiken.
• Laat de zieke tot zeker 3 dagen na het einde van de klachten geen voedsel bereiden. Verwissel dagelijks hand-, thee- en vaatdoeken en laat zieke huisgenoten een eigen handdoek gebruiken of papieren wegwerpdoekjes.
• Zorg dat de zieke niet overgeeft in een ruimte waar andere mensen zijn. Moet de zieke overgeven? Breng hem of haar dan zo snel mogelijk naar het toilet.
• Was met braaksel of ontlasting bevuilde kleding of beddengoed op een zo hoog mogelijke temperatuur.

Heb je diarree? Je kan ervoor kiezen om een diarreeremmer, zoals loperamide* te gebruiken ter verlichting van de diarree.

Disclaimer: Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.

*Let op: dit is een geneesmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter. Neem loperamide niet:

KOAG/KAG 4296-0225-2966