Syfilis

Wat is syfilis?

Syfilis is een geslachtsziekte. De verwekker van syfilis is een soort bacterie die alleen in de mens kan overleven. Syfilis komt in Nederland niet vaak meer voor. Dit in tegenstelling tot ontwikkelingslanden, daar komt syfilis nog veelvuldig voor en vormt het een belangrijke bedreiging voor de gezondheid.

Symptomen syfilis

Er wordt onderscheid gemaakt tussen vroege of late syfilis. Vroege vormen van syfilis zijn wel besmettelijk en late vormen in het algemeen niet. Vroege syfilis ontstaat meestal twee tot vier weken na de besmetting. Dit kan soms pas gebeuren tot drie maanden na de besmetting. Er ontstaat een pijnloos zweertje met harde rand. Deze zweertjes kunnen voorkomen op de penis, vaginawand, mond keelholte, rondom de anus of in het rectum. Na het ontstaan van het zweertje ontstaan vaak lokaal pijnloze lymfeklierzwellingen.

Besmettelijk

In dit stadium is de ziekte zeer besmettelijk. Na ongeveer twee weken lijkt de syfilis genezen. De bacterie heeft zich dan echter verspreid via het bloed. Nadat het zweertje genezen is, kan roodheid en licht schilferende niet-jeukende huidafwijkingen ontstaan. Vaak is dit te zien op de voetzolen en handpalmen. Tegelijk zijn er vaak vlakke, natte wratjes te zien rondom de geslachtsdelen en rondom de anus. Ook treden er lymfeklierzwellingen op over het gehele lichaam. Soms is er sprake van koorts, hoofdpijn en haaruitval. Zonder behandeling verdwijnen de meeste ziekteverschijnselen spontaan na een aantal weken tot maanden. Ook deze tweede fase is zeer besmettelijk. Daarna volgt er een fase waarbij er geen symptomen en afwijkingen worden gevonden. Bij ongeveer eenderde van de patiënten die niet wordt behandeld volgt het late stadium van syfilis. Dit kan soms na 10 jaar pas optreden. Dit late stadium wordt gekenmerkt door orgaanafwijkingen. Er kunnen problemen ontstaan in de hersenen (bijvoorbeeld dementie) en hart en er kunnen huidafwijkingen te zien zijn. In Nederland is deze late fase zeldzaam.

Is het ernstig en wat kun je verwachten?

Wanneer syfilis niet behandeld wordt kan dat ernstige gevolgen hebben en wanneer je denkt syfilis te hebben is het raadzaam contact op te nemen met de huisarts. De huisarts zal meer vragen over je klachten, lichamelijk onderzoek doen en zo nodig extra laboratoriumonderzoek verrichten. Het kan zijn dat je besmet bent maar dat de testuitslagen nog negatief zijn. Dan kan de huisarts besluiten je na een aantal weken en soms nog na een aantal maanden opnieuw te testen. Voordat de definitieve diagnose bekend is wordt geadviseerd geen seksueel contact te hebben, ook niet met condoom. Pas als eventuele partners mee behandeld zijn mag je weer seksueel contact hebben. Syfilis wordt behandeld met hoge doseringen antibiotica.

Zwangere vrouwen

Zwangere vrouwen worden in Nederland standaard gecontroleerd op syfilis. Een onbehandelde syfilis kan bij zwangere vrouwen leiden tot aantasting van de baby. Kort na de geboorte kunnen er al afwijkingen te zien zijn maar vaak worden de afwijkingen pas duidelijk na het tweede levensjaar. Door het bloedonderzoek op syfilis dat iedere zwangere vrouw moet ondergaan komen deze problemen in Nederland gelukkig nauwelijks voor. Er wordt dan immers op tijd behandeld.

Wanneer naar de huisarts?

Wanneer je klachten heeft die kunnen wijzen op syfilis moet je direct contact opnemen met de huisarts. Syfilis is echter een zeldzame aandoening in de westerse wereld.

Wat kun je er zelf aan doen?

Veilig vrijen werkt beschermend tegen syfilis. Echter honderd procent veilig is het niet. Op tijd naar de huisarts gaan en je op tijd laten behandelen leidt tot minder besmettingsgevaar voor anderen.

Algemene adviezen en voorzorgsmaatregelen

Syfilis moet worden behandeld door de huisarts. Veilig vrijen vermindert de kans op syfilis aanzienlijk. Een SOA is besmettelijk voor anderen ook als je geen klachten hebt, of de klachten zo vaag zijn dat je er geen last van hebt. Deze besmettelijkheid duurt vanaf het moment dat je hem oploopt totdat de behandeling is afgerond. Het is daarom belangrijk dat je je partner(s) met wie je seksueel contact gehad hebt waarschuwt, aangezien zij de SOA ook kunnen hebben ondanks dat ze misschien nog geen klachten hebben. Bovendien kunnen zij de SOA ongemerkt doorgeven. Door het waarschuwen van je partner(s) voorkom je dat de SOA verder wordt verspreid of dat deze voor anderen ernstige gevolgen krijgt.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos winkel. Wat je vraag ook is, we staan voor je klaar.